- Μάιντς
- (Mainz). Πόλη (185.600 κάτ. το 2000) της Γερμανίας, πρωτεύουσα του ομόσπονδου κρατιδίου Ρηνανίας-Παλατινάτου (19.846 τ. χλμ., 4.049.066 κάτ. το 2000). Βρίσκεται στην αριστερή όχθη του Ρήνου, κοντά στη συμβολή του με τον ποταμό Μάιν. Αποτελεί σημαντικό βιομηχανικό κέντρο με ιδιαίτερα σημαντική παραγωγή στους τομείς της μεταλλουργίας, των ειδών διατροφής, των χημικών προϊόντων και των εκδόσεων· η πόλη είναι επίσης σημαντικό εμπορικό κέντρο κρασιού και περιλαμβάνει 1.100 στρέμματα αμπελοκαλλιεργειών. Θεωρείται επίσης σημαντικό ποτάμιο λιμάνι, αν και αντιμετωπίζει τον ανταγωνισμό του λιμανιού του Μανχάιμ. Από το παρελθόν διατηρεί, παρά τις τεράστιες ζημιές που υπέστη κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, ρωμαϊκά λείψανα και διάφορα αρχαία μνημεία, ανάμεσα στα οποία κυριότερο είναι ο μεγαλοπρεπής ρομανικός καθεδρικός ναός (11ος-13ος αι.) και ο γοτθικός κολεγιακός ναός του Αγίου Στεφάνου. Στο Μ. τέλος βρίσκεται το μουσείο Γκούτενμπεργκ και το ομώνυμο πανεπιστήμιο, στο οποίο έχει την έδρα του και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ. Ιστορία. Κελτικής προέλευσης, το Μ. (ελλ. Μαγεντία) αναπτύχθηκε γύρω από το ρωμαϊκό στρατόπεδο Mogontiacum ή Maguntiacum· το 745, επί αγίου Βονιφάτιου έγινε επισκοπική έδρα και λίγο αργότερα προήχθη σε αρχιεπισκοπή· έτσι η ιστορία της πόλης συνδέθηκε με την ισχύ των αρχιεπισκόπων της (από τους οποίους χειραφετήθηκε μόνο από τον 12o έως τον 14o αι., που είχε γίνει ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη), οι οποίοι σε σύντομο χρονικό διάστημα διεύρυναν την κυριαρχία τους σε μια τεράστια εδαφική έκταση και απέκτησαν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα να προεδρεύουν της Δίαιτας που εξέλεγε τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας του Γερμανικού έθνους. Το Μ. διατήρησε για αιώνες τον κύριο χαρακτήρα του ως θρησκευτικό, πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο. Ήταν όμως παράλληλα και σημαντικό εμπορικό κέντρο, αλλά άρχισε να παρακμάζει όταν, την εποχή του Ναπολέοντα, προσαρτήθηκε στη Γαλλία (1801). Μετά το συνέδριο της Βιέννης παραχωρήθηκε στο μεγάλο δουκάτο του Έσεν-Ντάρμστατ και μετά το 1871 αποτέλεσε τη σημαντικότερη στρατιωτική βάση της Γερμανίας στην περιοχή της Ρηνανίας, έως το 1922, οπότε αυτή η βάση διαλύθηκε σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης των Βερσαλιών. Στις πλημμύρες που έπληξαν τη βορειοκεντρική Ευρώπη το 1995, το Μ. υπέστη σοβαρές καταστροφές.
Dictionary of Greek. 2013.